ساخت و نصب دستگاه جمع‌آوری ترد رولی در انتهای دوبلکس با هدف کاهش آسیب‌های اسکلتی عضلانی در کویرتایر

مقدمه

نیروی انسانی از برترین سرمایه‌های یک سازمان محسوب گردیده و هرگونه آسیب جسمی و روحی وارده به کارکنان باعث آسیب و اختلالات اسکلتی عضلانی و استرس‌های شغلی گردیده که در نهایت باعث از کارافتادگی ، کاهش بازدهی و بهره‌وری نیروی کار ، کاهش کیفیت و کاهش سودآوری سازمان خواهد گردید . در مبحث ارگونومی با این نگاه و با هدف کاهش آسیب به پرسنل ، در جهت اصلاحات مهندسی و تغییر ماشین‏آلات ، تجهیزات و فضای کاری کارکنان ، قدم برداشته و شرکت کویرتایر در طی یکسال و نیم اخیر ، برنامه‌های گسترده‌ای در این زمینه اجرا و پیاده‌سازی نموده است . یکی از برترین اقدامات ارگونومیکی جهت اصلاح و تغییر ماشین‏آلات و تجهیزات ، تغییر سیستم جمع‌آوری اکسترودر دوبلکس می‌باشد .

بخش تجربی

تا قبل از اجرای طرح ، ایستگاه جمع‏آوری ترد رادیال در انتهای دستگاه اکسترودر دوبلکس ، با توجه به حجم بالای کار و فشار بسیار زیاد وارده بر ستون فقرات اپراتورها بابت خم شدگی و پیچش کمر ، برای اپراتورهای جمع‏آوری ، یکی از سخت ترین مراکز کاری کارخانه کویرتایر محسوب می‏گردید . در این ایستگاه به حالت معمول گذشته هر کارگر جمع‏آوری

در طول شیفت برای بیش از 3600 ترد ، 1800 بار و در هر بار دو عدد ترد را از روی محل جمع‏آوری دستگاه برداشته و بر روی پنتراک‏های مخصوص ترد قرار می‏دهد . وزن تردها برای سایزهای تایر مختلف از 2.2 کیلوگرم تا 3.9 کیلوگرم متغیر می‏باشد . ( شکل 1)

یکی از روشهای ارزیابی ارگونومیکی وضعیت عمومی بدن اپراتورها در این قسمت روش ارزیابی REBA می‌باشد که نتایج ارزیابی با روش REBA ، سطح عملیات 3 ، سطح ریسک بالا و لزوم اقدام اصلاحی بسیار ضروری ، ارزیابی گردیده است و در روش QEC نیز که یک

شکل 1- نحوه جمع آوری ترد توسط اپراتور

روش سریع برای ارزیابی وضعیت عمومی بدن اپراتور می‌باشد ، سطح ریسک کمر ، شانه ، بازو و گردن به نحو نامطلوبی بالا ارزیابی گردیده است که نتایج نرم‌افزارهای ذکر شده فوق در ادامه منعکس می‌گردد : (شکل 2و3 )

شکل 2- داده های ایستگاه با روش و نرم افزار REBA      

           شکل 3- ارزیابی ایستگاه با روش و نرم افزار REBA

جهت اطمینان از صحت روش بررسی و نتایج بدست آمده از روش فوق ، کلیه داده ها با استفاده از روش و نرم افزار QEC مورد بررسی قرار گرفت و نتایج فوق ثبت و با روش قبل مقایسه گردید . ( شکل 4و5)

 شکل 4 – داده های ایستگاه با روش و نرم افزار QEC                     

 شکل 5 – ارزیابی ایستگاه با روش و نرم افزار QEC

یافته ها

یکی از بهترین اقدامات اصلاحی این قسمت ، تغییر شیوه جمع‏آوری دستگاه از حالت ترد برش خورده به ترد رولی می‏باشد . (شکل 6 )

شکل 6 – رول های ساخته شده جهت جمع آوری ترد

در این روش ، در انتهای اکسترودر دوبکس ، ترد تولیدی دستگاه بر روی دو رول بصورت همزمان جمع‏آوری گردیده و برای حمل به سمت تایرسازی‏ها توسط خود کارگر حمل ترد به راحتی منتقل می‏گردد که مشکلات ناشی از شیوه برداشتن تردهای برش خورده و حمل بر روی پنتراکها و جابجایی پنتراک‏ها توسط یدک کش‏ها به نحو چشمگیری کاهش یافته است . طبق ارزیابی REBA ، نتایج ارزیابی‏ها نشان می‏دهد در روش جدید ، بیشتر فشار بر ستون فقرات و گردن و دست اپراتور برداشته شده و سطح ریسک بسیار پایینی را اعلام می‏نماید. ( شکل 7 )

شکل 7 – جمع آوری ترد به روش رولی

پس از تغییرات و اصلاحات انجام شده در این ایستگاه، مجدداً داده ها  و ریسک فاکتورهای وارده به اپراتور با روش REBA مورد بررسی قرار گرفته و ارزیابی ارگونومیکی انجام شد که نتایج بدست آمده در شکل 8و9 مشاهده می شود .

لازم به ذکر است با تغییرات سیستم جمع‌آوری ترد رولی در دستگاه اکسترودر تریپلکس لازم است کلیه دستگاههای تایرسازی مرحله 2 نیز

سیستم تغذیه ترد آنها تغییر پیدا کند و به این سیستم مجهز گردند و تاکنون این سیستم برای 3 دستگاه تایرسازی انجام گردیده است .

شکل 8 -  ارزیابی داده ها به روش REBA پس از اصلاح

بحث و نتیجه گیری

نمونه مشابه عملیات جمع‏آوری در این دستگاه در دیگر دستگاههای خط تولید کارخانه کویرتایر و یا دیگر کارخانجات از حالت جمع‏آوری تکی نیمه ساخته به جمع‏آوری رولی وجود دارد از جمله دستگاه اکسترودر تریپلکس که رولهای جمع‏آوری سایدوال با وزن بسیار بالا جهت حمل دستی و تبدیل این سیستم به سیستم جمع‌آوری رولی ، با قابلیت حمل بر روی زمین و بدون لیفتینگ تبدیل یافته که کمک بسیار مؤثری در کاهش آسیبهای اسکلتی عضلانی بابت حمل و بلند کردن بار سنگین توسط کارگر و اپراتور دارد .

موضوع لیفتینگ و حمل بار در محیط‏های صنعتی یکی از مهمترین موضوعات و معضلات ارگونومیکی می‏باشد که با تغییر در روش انجام کار یا طراحی ابزارها و تجهیزات مناسب‏تر حمل و نقل ، می توان از آسیب به سیستم اسکلتی عضلانی اپراتورها و کارگرها به نحو بارزی کاست . طرح حاضر ضمن کاهش آسیب به سیستم اسکلتی عضلانی کارگرهای جمع‏آوری ، در کاهش هزینه های ناشی از تجهیزات ، نیروی انسانی و نیز کاهش زمان کلی تولید بواسطه کاهش زمان حمل و جابجایی محموله‏های بزرگتر و همچنین کمک به مکانیزه کردن فرآیند ساخت تایر ، بسیار مفید و اثربخش بوده است و در بسیاری دیگر از قسمتهای این کارخانه یا دیگر مراکز صنعتی قابل تعمیم و اجرا می‏باشد.

منابع :

1. دکتر مجید معتمدزاده ، " راه حل های کاربردی و اجرایی به منظور ارتقاء سطح ایمنی ، بهداشت و شرایط کار"

2. اارزیابی اثربخشی مداخله آموزشی ارگونومی درکاهش پتانسیل خطر ایجاد اختلالات اسکلتی عضلانی ، محسنی, مهناز؛ مجید معتمدزاده؛ حسین محجوب و رستم گل محمدی، ۱۳۸۷، مونتاژکاران، نخستین کنفرانس بین المللی ارگونومی ایران، تهران، انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی، شرکت همایش پارس،

https://www.civilica.com/Paper-IRANERGO01-IRANERGO01_005.html