ابوالفضل امیرآبادی ، ابوالفضل برزگانی
مدیر ناحیه دو اداره تولید ، رئیس تایرسازی مرحله 1
amirabadi2400@gmail.com
چکیده :
میتوان گفت کیفیت تصمیم گیری و حل مشکل ، کیفیت زندگی ما را تعیین میکند. اگر می‌خواهیم آینده بهتری از زمان حال داشته باشیم، باید بتوانیم کیفیت فکر کردن‌مان را ارتقاء داده و تصمیمات بهتری بگیریم. باید بتوانیم یک حلال مشکل خلاق باشیم. ایجاد قدرت ذهنی خلاق، درست مثل ساختن قدرت عضلانی می‌ماند که هرچقدر فشار بیشتری به مغزمان بیاوریم، قوی‌تر خواهیم شد. و می‌توانیم با استفاده از دو راهکار برای بالا بردن توانایی حل مشکل خلاقانه، قدرت مغزمان را بالا ببریم.اولین روش "طوفان فکری" نام دارد. روش طوفان فکری که روش 20 ایده هم نامیده می‌شود. روش طوفان فکری (Brain Storming) یک ابزار شناخته شده است که در ایجاد راه حل های خلاقانه برای یک مسأله کمک میکند . روش طوفان فکری به ویژه هنگامی بسیار مفید است که شما بخواهید سنت شکنی کنید و الگوهای تفکر تثبیت شده را تغییر دهید طوری که بتوانید به روشی نو به همه چیز بنگرید شیوه ی اولیه برای روش طوفان فکری توسط مدیر شرکت تبلیغاتی مادیسون اونیو، « آدکس اسبورن » در دهه ی ۱۹۵۰ ابداع شد . و راه کار دوم تکنیک چرا چرا می باشد. یکی از بهترین راهکارهایی است که می‌توانیم چندین بار از چرا چرا استفاده کنید تا برای بخش‌های ناشناخته مشکل خود به پاسخ برسیم.
واژه های کلیدی: طوفان فکری Brainstorming ، خلاقیت و نوآوری ، چرا چرا
محور مقاله: ماشین آلات و تجهیزات برای تولید تایرهای با عملکرد بهبود یافته
مقدمه :
يكي از عوامل موفقيت برای سازمان ها برخورداري از توان تغيير سريع می باشد در دنیای پر رقابت کنونی ، ماندگاری و کامیابی در فعالیت های اقتصادی هرگز کار ساده ای نیست . گاهی فرصت هایی وجود دارند که باید از آنها بهره برداری نمود و مسائلی وجود دارد که باید آنها را حل و فصل کرد. برای مقابله با این گونه مسائل همواره باید در کار، خلاقیت و نوآوری داشت برگزاری جلسات طوفان فکری ، روشی ساده برای خلق ایده‌های جدید، جهت حل مسئله و نوآوری است. همان‌طور که از نام این روش برمی‌آید، هدف آن، تحریک نمودن مغز به تفکر در مورد مسائل، به شیوه‌ای جدید است. شرکت‌کنندگان در یک جلسه طوفان فکری، با پاسخ دادن به یک سؤال یا مسئله خاص، پیشنهاد‌ها یا ایده‌های خود را بدون تفکر یا تعمق زیاد، به‌سرعت و به شکل خودجوش بیان می‌کنند. این روش را میتوان نوعی تداعی آزاد و تضارب آرا دانست که منجر به تقویت ایده‌های دیگر افراد می‌شود. برای خلق موقعیت طوفان فکری، لازم است تا از اقداماتی نظیر نقد و سانسور، پرهیز شود. در این روش، هدف خلق و ارائه بیشترین ایده در کوتاه‌ترین زمان ممکن بوده و فرض بر این است که هرچه تعداد ایده‌های ارائه شده بیشتر باشد، احتمال یافتن یک راهکار جدید و کارآمد نیز، بیشتر خواهد بود.در این نوشتار، سعی خواهد شد تا طوفان فکری به‌عنوان یک روش ساختارمند برای ایده‌پردازی و حل مسئله، مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته و تکنیک‌های مختلف آن معرفی گردد.
رعایت چهار قانون طوفان فکری:
الف- هیچ قضاوتی در باره هیچ پیشنهادی انجام نمیشود.
ب- کلیه نظرات حتی نظرات پوچ و غیر عملی، مورد استقبال قرار میگیرند.
ج- کمیّت ایده ها هدف اصلی است زیرا به کیفیت می انجامد.
د- ایده ها را میتوان ترکیب، اصلاح و انتخاب نمود.
حل خلاق مسایل، دارای سه مرحله است:
1- حقیقت یابی
2- ایده یابی
3- ارزیابی و راه حل یابی
طوفان ذهنی به مرحله‌ی دوم، مربوط می‌شود و ارزیابی را به بعد و ترجیحا به گروهی دیگر موکول میکند.
قوانین و مقررات جلسه طوفان ذهنی:
برای این که جلسه‌ی طوفان فکری در امر رسیدن به راه‌حل برترِ یک مشکل و مسئله، موفق شود نیاز به اجرای کامل این قوانین دارد.
- انتقاد ممنوع است:
باید تمرین کنیم به ایده‌آل‌ها به دیدِ یک ممکن بنگریم؛ هر چند احمقانه به نظر برسند. این قانون، هم در مورد ایده‌های دیگران و هم در مورد ایده‌های خودمان است. یکی از مسایل بسیار مهم در این جلسات، ترس از ناقص بودن است. افرادی هستند که از دادن ایده‌ها به خاطر گمان این که نکند ایده‌ی آنها مسخره و ابلهانه به نظر برسد و نیز نگرانی کامل نبودن ایده‌شان، از کوشش خلاق باز می‌مانند و به نوعی انجماد فکری که از مشخصه‌های کنفرانس‌های سنتی است، مبتلا می‌شوند. کم‌کم این انجماد فکری در کل اعضا اثر می‌گذارد و روند ایده‌یابی همانند حرکت مواد مذاب آتشفشانی، کند و بی‌روح خواهد شد.پیشنهاد می‌شود در جلسات خود از افرادی که از انتقاد کردن خوششان می‌آید یا افرادی که بیش از دیگران، درباره موضوع، اطلاعات دارند و مدیرانی که یاد گرفته اند برای رد ایده‌ها دلیل تراشی کنند، استفاده نکنید.
- چرخش آزاد با استقبال روبرو می‌شود:
این قاعده برای جرات و شهامت بخشیدن به اعضاء است. هر ایده‌ای که خارج از ذهن و غیرعاقلانه‌تر و در نظر اول، غیر ممکن باشد، نسبت به ایده‌هایی که با تعمق و جویدن زیاد، بیرون داده می‌شوند بهتر است این ایده‌ها می‌توانند توسط مغز دیگر اعضای گروه، پالایش شده و منجر به ایده‌هایی بهتر گردند. در حقیقت، شرکت‌کننده‌ها مجبور نیستند فقط ایده‌های نو بدهند، بلکه باید با ترکیب، جایگزینی، تعدیل و حذف و اضافه کردن ایده‌های دیگران، ایده‌ها را بهتر و بهتر کنند برای به دست آوردن چنین ایده‌های جسورانه‌ای، نیاز به تعویق قضاوت به عنوان ارزش اساسی جلسات طوفان فکری است
- بیش از حد لزوم، ایده تولید کنید.
مطابق مطالعات انجام شده، کارآیی و موفقیت یک جلسه‌ی طوفان فکری، رابطه‌ی مستقیمی با تعداد ایده‌های مطرح شده دارد.
4.تلفیق و بهبود پیشنهادات:
طوفان فکری به اعضاء اجازه می‌دهد که علاوه بر ارائه‌ی ایده، ایده‌های دیگران را نیز بهبود بخشند و اصلاح کنند. برای به دست آوردن ایده‌های جدید میتوان از تکنیک چرا چرا استفاده کرد.
تکنیک"چرا؟ چرا؟"
تکنیک چرا چرا دقیقا مثل چراهای مکرر کودکی است که کودکان برای گسترش فهم خود از دنیای اطرافشان از والدین می‌پرسند؛ اما با این تفاوت که در بزرگ‌سالی باید یادگرفته‌هایمان را زیر سوال ببریم؛ سادگی این تکنیک باعث شده است بسیاری از مردم، متوجه اهمیت و نقش آن نشوند. این تکنیک برای ایده‌یابی و ایده‌پردازی به کار می‌رود. به عنوان مثال، برای شناسایی و تعریف درست و کامل مسئله میتوان از این تکنیک استفاده کرد و در حین پرسش و پاسخ نیز میتوان ایده‌های جدیدی در رابطه با موضوع به دست آورد. باید توجه داشت که سوالات تا آن جا ادامه پیدا میکند که به یک بصیرت و بینش برسیم. حتی اگر به جواب مفیدی رسیدیم و یا به رویکرد جدید و اثربخشی دست یافتیم باید مسئله را به شکلی دیگر از نو مطرح نموده و فرآیند پرسش و پاسخ را ادامه دهیم .البته نباید انتظار داشت به وسیله‌ی این تکنیک، همه نوع مشکل و یا کل یک مشکل، همواره حل شود؛ بلکه استفاده از این تکنیک به ما کمک می کند تا موقعیت و وضعیت را بهتر و روشن‌تر مشخص کنیم و در فرآیند آن به ایده‌های جدیدی دست یابیم.
ممکن است قبل از شروع این پرسش‌ها برداشت شما از موضوع، چیز دیگری باشد ولی با اجرای این تکنیک و پرسش و پاسخ‌ها به نقطه‌ای می‌رسید که برداشت جدیدی از موضوع، برایتان به وجود آید و به دنبال آن، فکر و یا ایده‌ی جدیدی در ذهن شما شکل می‌گیرد. با این تکنیک، ممکن است راه حل نهایی به دست نیاید، ولی کمک میکند وضعیت و واقعیت خود را بهتر شناخته تا به راه حل نهایی، بهتر، دقیق‌تر و زودتر برسیم.
بخش تجربی:
با کمک گرفتن از تکنیک طوفان فکری در حل تعدادی از مشکلات ، معضلات و گلوگاه های خط تولید استفاده گردیده که منجر به بهبودها منجمله حذف گلوگاه تولید ، کاهش توقفات ، کاهش ضاعیات گردیده که به ذکر نمونه ای از این موارد اشاره می گردد.
در سالن استیل بلت ، عنوان مشکل:
با توجه به افزایش تولید و استفاده از سیم 2+2*0.35 علاوه بر تنوع دو سیم مورد مصرف قبلی(2*0.3 و 3*0.3) سیم جدید مورد مصرف در بلت تایرهای وانتی رادیال منجر به افزایش زمان تعویض و به طبع کاهش راندمان تولید استیل بلت و در نتیجه افزایش توقفات ماشین های تایرسازی ناشی از کمبود بلت و در ادامه افت پرس های پخت تایر ناشی از کمبود گرین تایر می گردید.
حل مشکل:
گزینه اول: افزایش تعداد قرقره های سیم از 456 به 532 قرقره و درنتیجه ذخیره نمودن یک لتاف جهت استفاده و حذف توقفات 120 دقیقه در شیفت بابت تعویض سایز و افزایش راندمان استیل بمیزان 16 درصد .
گزینه دوم : افزایش عرض هد از 215میلیمتر به 260میلیمتر و در نتیجه افزایش راندمان استیل بمیزان 20 درصد.
در سالن تایرسازی مرحله2 عنوان مشکل:
توقفات بالا و تکرار خرابی در مجموعه JLB ماشین های تایرسازی مرحله 2 و در نتیجه افت راندمان تولید ماشین های تایرسازی و در ادامه افت پرس های پخت تایر ناشی از کمبود گرین تایر
حل مشکل: با الگو برداری از هدر مجموعه JLB ماشین های تک مرحله ای و ابتکار عمل همکاران اداره نت و تولید ، توقفات ماشین های تایر سازی مرحله 2 از 11585 دقیقه در سه ماه96 ، به حدود 2250 دقیقه در سه ماه98رسیده است.
در سالن تایرسازی مرحله2 عنوان مشکل:
تولید تایر فاقد JLB و ضایع شدن تایر و عدم انطباق گرفته شده از سوی خودرو ساز.
حل مشکل: نصب سنسور در هدر سرویسر JLB و اصلاح برنامه ماشین تایرسازی در صورتی که به هر دلیل نوار JLB در ابتدا و بین کار قطع شود سیستم متوقف شده و از ادامه کار جلوگیری بعمل خواهد آمد .
در سالن تایر سازی مرحله2 عنوان مشکل:
خارج شدن استیل بلت از جلوی چشمی و مسیر و در نتیجه انباشت بلت روی هم و ضایع شدن بلت سیمی در تایرسازی .
حل مشکل :
گزینه اول: نصب گاید هدایت کننده بمنظور جلوگیری از خارج شدن بلت از مسیر اصلی .
گزینه دوم: نصب رول تفلونی که با مگنت های آهنربایی کمک میکند به عدم خارج شدن بلت از مسیر و استفاده از دو عدد سنسور بجهت افزایش میدان تشخیص سنسورهای سرویسر بلت.
در نتیجه اقدامات انجام شده ضایعات بلت در تایر سازی بطور متوسط در هر ماه قبل از بهبود های انجام شده 0.13 درصد و بعد از بهبود های اجرا شده به 0.07 درصد رسیده (53.8 درصد بهبود) به لحاظ وزنی از 2262 کیلوگرم به 1508 کیلوگرم در هر ماه رسیده(66.66 درصد بهبود).
در سالن تایر سازی مرحله2 عنوان مشکل : جایگذاری اشتباه رول کاتریج ترد در ماشین تایرسازی غیر مرتبط .
حل مشکل: نوارهای رنگی که با رنگ روی ترد مطابق داشته را تهیه و روی درام بلت نصب کرده تا در هنگام مونتاژ ترد اپراتور ماشین تایرسازی متوجه صحت و یا اشتباه ترد مصرفی گردد.
در سالن پرس های پخت عنوان مشکل : پخت تایر با افت دمای سیالات و ضایع شدن تایر و ادامه افت سیالات در سیکل های پخت بعدی در صورت عدم توجه و دقت اپراتور
حل مشکل: برنامه PLC پرس اصلاح شد ( تعیین حدود پایین و بالای دما و فشار سیالات پخت) در صورت نوسان دما و فشار سیالات پرس پخت ، آلارم صوتی (هشداری) در طول مدت زمان نواخته می شود و همچنین بعد از اتمام زمان پخت تایر ، پرس پخت متوقف شده و آلارم روی تاج پانل حاکی از نوسان و افت دما و فشار سیالات می باشد که اپراتور متوجه اشکال شده و اقدام به صدور درخواست تعمیر جهت بررسی پرس می نماید.
بحث و نتیجه گیری:
با اندازه گيري شاخص هاي توليد تعريف شده در دو زمان مشابه يکي قبل از اجراي مجموعه تکنيک هاي طوفان فکری فرايند توليد و ديگري پس از اجراي آن ، تحليل هاي فوق نشان داد كه بكار گيري تکنيک طوفان فکری تاثيرات قابل توجه اي در بالابردن شاخص هاي توليد به ويژه كاهش چشمگير توقفات ماشين آلات، کاهش ايجاد ضايعات، و به طبع آن افزايش بهره وري توليد و حوادث شغلی کارکنان انجاميد. اين مهم شركت کویرتایر را در دستيابي به يکي از اهداف استراتژيک خود كه همانا كسب مزيت رقابتي در بازار داخلی است ياري مي نمايد. بايد خاطر نشان كرد كه نه تنها تکنیک طوفان فکری بلکه كليه تکنيک هاي كيفيت و بهبود مستمر مورد توجه بوده و با گذشت زمان همواره شاهد بهبود چشمگير نه تنها در فرايند توليد بلکه در تمامي بخش هاي سازمان خواهيم بود.
مراجع:
1- آرشیو مستندات شرکت کویرتایر